کتاب فرهنگ نامه واژههای کاربردی در افغانستان با نام "فارسی ناشنیده" به کوشش حسن انوشه و غلامرضا خدا بنده از سوی موسسه فرهنگی اکو در تهران منتشر شد.
این کتاب پژوهشی در باره اصطلاحات فارسی و فارسی شده کاربردی در افغانستان است.
واژگان این فرهنگ نامه به چهار دسته تقسیم شده است؛ در دسته اول به واژههای پرکاربردی پرداخته شده که در روزگاران دور در زبان فارسی استفاده می شده و هنوز هم بیشتر در افغانستان از آن استفاده می شود.
کتاب فرهنگ نامه واژههای کاربردی در افغانستان با نام فارسی ناشنیده به کوشش حسن انوشه و غلامرضا خدا بنده از سوی موسسه فرهنگی اکو در تهران منتشر شد.
در دسته دوم، این کتاب به معرفی واژههایی می پردازد که امروزه در ایران و افغانستان با معنای متفاوتی از آنها استفاده می شود.
اما در دسته سوم مولفان، نگاه ویژه ای دارند به لغات و عباراتی که تنها در کشور افغانستان کاربرد دارد و در ایران ناشناخته مانده است.
در دسته چهارم که بخش قابل توجه این کتاب را تشکیل داده، معنی واژگانی بیان شده است که از زبانهای دیگر وارد زبان فارسی رایج درافغانستان شده و در فارسی ایران دیده نمی شود.
این در حالی است که مولفان این کتاب، هدف خود را از تالیف این فرهنگنامه افزودن به گنجینه واژگان زبان فارسی، کمک کردن به نزدیک شدن فرهنگ فارسی ایران و افغانستان، یاری رساندن به فارسی پژوهانی که به دنبال واژهسازی و تقویت پیوندهای فرهنگی میان دو کشور هستند، عنوان کرده اند.
در بخشی از مقدمه این کتاب آمده است که این فرهنگ لغات حاصل سالها کتاب گردی و تهیه برگههای جداگانه برای هریک از اصطلاحات و واژههاست.
شمار این برگهها شاید به صد هزار برسد که برخی از آنها بیشاهدند و برخی نیز تا بیست شاهد دارند؛ اما چون مولفان خود را ملزم کرده اند که شمار شواهد از سه فراتر نرود، ناگزیر بقیه را کنار گذاشته اند که در نتیجه کمابیش 10 هزار واژه به دست آمده است.
حسن انوشه پژوهشگر فعال در حوزه زبان فارسی، چندی پیش به عنوان چهره فرهنگی منطقه اکو انتخاب و معرفی شد.
او در یک برنامه رسمی با حضور روسای جمهور کشورهای عضو اکو از جمله حامد کرزی، محمود احمدینژاد، الهام علیاف و امامعلی رحماناف، از سوی الهام علیاف، رئیس جمهوری آذربایجان نشان و جایزه نقدی خود را دریافت کرده بود.
انوشه پیش از این نیز مجموعه شعر شاعران مهاجر افغانستان را با عنوان "افغانستان در غربت" با همکاری داکتر حفیظ الله شریعتی گرد آوری و منتشر کرده بود.
او در باره انتخاب خود به عنوان چهره فرهنگی منطقه اکو گفت: "من در زمینه ادبیات فارسی در منطقه اکو، بالکان، قفقاز و شبه قاره فعالیت داشتهام و کتابهایی در این موضوع چاپ کردهام؛ از سوی دیگر شاید یکی از دلایل آنها برای این انتخاب، کتاب تازهام "فارسی ناشنیده" باشد."
کتاب "فارسی ناشنیده" از سوی موسسه فرهنگی اکو با همکاری نشر قطره در شمارگان 1500 نسخه و 1000 صفحه با قیمت 48000 تومان در تهران چاپ و منتشر شده است.
انوشه می گوید که برای نگارش این کتاب 17 سال وقت صرف کرده است؛ این کتاب فرهنگ، واژگان و اصطلاحات فارسی و یا فارسی شدهای است که البته در افغانستان رایج است اما در ایران کاربردی ندارد.
پیشتر نیز کتاب هایی در باره فارسی رایج در افغانستان و مجموعه شعرهایی از شاعران مهاجر در ایران به چاپ رسیده است.
بسیاری از ناظران براین باورند که با انتشار چنین کتاب هایی زمینه مشترک فرهنگی و تاریخی بین کشورهای منطقه تقویت شده و سبب شناخت بیشتر مردمان این منطقه از اشتراکات فرهنگی خود می شوند.(خبرگزاری بختی)
حمزه محمودی